ESPE ÖLÇÜMÜ NEDİR/NASIL YAPILIR?
EN ISO 13855’e göre güvenlik mesafesi ölçümü, espe ölçümü, makine duruş süresi ölçümü olarak piyasada karşınıza çıkacak olan bu ölçümün ESPE ölçümü olarak geçmesinin sebebi , elektronik hassasiyetli koruyucu tertibatlarının yani ESPE cihazlarının üzerinde ölçüm yapılmasıdır.
Aslında bu ölçümde ölçülen ESPE cihazları değil, makinenin/tehlike hareketin toplam duruş süresinin ölçümüdür. Makinenin toplam duruş süresi ile birlikte insan vücudunun üst kısımlarının yaklaşım hızı ve kullanılan ESPE cihazının çözünürlüğü ile birlikte güvenlik mesafesi hesaplaması yapılmaktadır.
Güvenlik mesafesi, kişiye göre, deneyime göre değişmesin belirli bir standarda ulaşsın diye bu konu hakkında EN ISO 13855 uyumlaştırılmış standardı bulunmaktadır.
EN ISO 13855 standardı yukarıda sayılan değişkenleri formule ederek, güvenlik mesafesi hesaplaması için gereken değişkenlerin nasıl belirleneceği izah edilmiştir. ESPE cihazının zemin ile olan açısına, çözünürlüğüne göre bir çok ihtimal, EN ISO 13855 harmonize /uyumlaştırılmış standardında detaylı şekilde açıklanmıştır.
Güvenlik mesafesi hesaplaması için formül :
S = ( K x T ) + C ‘dir.
S= Güvenlik mesafesi , (mm) milimetre cinsinden
K= Vücut yaklaşım hızı, milimetre/saniye (mm/s) cinsinden
T= Toplam duruş süresi
C= İhlal mesafesi
K= Vücut yaklaşım hızı
Hesapmalarda en çok kafa karışan nokta yaklaşım hızının kaç olarak alınacağıdır.
EN ISO 13855’e göre iki türlü yaklaşım hızı vardır,
K= 2000mm/s ve K=1600mm/s
FORMÜLÜN GERİ KALANINI ANLAMADAN VE BİR ÖRNEK GÜVENLİK MESAFESİ HESAPLAMASI YAPMADAN, K ‘NIN KAÇ SEÇİLECEĞİNİN ANLAŞILMAYA ÇALIŞILMASI BEYHUDE OLACAKTIR.
Genelde bu noktada anlamaya çalışan herkes örnek güvenlik mesafesi hesaplaması yapana kadar tam olarak kafalarında formülü oturtmakta problem yaşamaktadır.
Tecrübe ile sabit bu konuda bu metinin yazarına güvenin ve güvenlik mesafesi hesaplamasına başlarken K’yı 2000mm/s olarak alın ve başlayın, yazının devamında hangi koşullarda 1600mm/s alacağınız sizlere detaylı açıklanacaktır.
T= Toplam Duruş Süresi
T= t1 + t2
t1= Koruyucu tertibatın aktive edildiği (örn. ışık perdesinin ihlal edildiği an) çıkış sinyalinin OFF konumuna geçtiği azami süre
t2= tehlikeli makine hareketinin, çıkış sinyalinin OFF’a düştüğü andan sonraki duruş süresi(örn. kontaktörler üzerinden çıkış sinyali kesilen fakat kendi ataleti ile dönmeye devam eden döner aksamın durma süresi)
ESPE cihaz ölçümü ile ölçülen, tam olarak T, yani toplam duruş süresidir.
Bu ölçümün nasıl yapıldığının anlatıldığı, bir ölçüm cihazı üreticisi tarafından hazırlanan videoya aşağıdaki linkten ulaşabilirsinizhttps://www.youtube.com/embed/5LKU4vgGEYo?feature=oembedKaynak:hhb
C= İhlal Mesafesi
Formülü:
C = 8 x ( d – 14)
d = ESPE cihazının sensör algılama çözünürlüğü.
Piyasada 14mm parmak, 30mm el koruma ve üstü 40mm kol algılama olarak adlandırılan ışık perdeleri bulunmaktadır. Aynı şekilde alan tarayıcı ürünlerinde de programdan çözünürlüğün kaç seçildiğine göre bu formül değişiklik göstermektedir.
HHB Electronic firmasına ait görüntülerde 14mm parmak, 30mm el, 40mm kol algılama çözünürlüklerine göre değişen C değerlerini görüyorsunuz.
Yine sektörde sıkça sorulan sorulardan birisi olan parmak koruma ile el koruma arasındaki fark nedir sorusunu link teki yazıdan inceleyebilirsiniz.
Şimdi bir kaç güvenlik mesafesi hesaplama örneği ile bütün bu bilgileri pekiştirelim.
https://www.youtube.com/watch?v=5LKU4vgGEYo linkindeki pres uygulamasında
K=2000mm/s
T= Işık perdesi ihlal edildikten sonra presin toplam duruş süresi 200ms olsun.
C= Kullanılan ışık perdesi 14mm parmak koruma olduğunu varsayalım.
Bu bilgilere göre
S= ( K x T ) + C
S= (2000mm/s x 0.2s) + 0mm (yukarıdaki C formülü parmak korumaya (14mm) göre hesaplandı)
Güvenlik mesafesi S = 400mm
400mm < 500mm den küçük olduğundan ve üst uzuv yani kol mesafesinde erişilebileceğinden dolayı K=2000mm/s olarak kalmaktadır.
K=2000mm/s
T= Işık perdesi ihlal edildikten sonra presin toplam duruş süresi 400ms olsun.
C= Kullanılan ışık perdesi 30mm parmak koruma olduğunu varsayalım.
Bu bilgilere göre
S= ( K x T ) + C
S= (2000mm/s x 0.4s) + 128mm (yukarıdaki C formülü el korumaya(30mm) göre hesaplandı)
S= 928mm
928mm > 500mm olduğundan dolayı artık, tehlikeli ilk nokta 500mm’den fazla olduğu ve komple vücut hızı ile içeriye erişileceğinden dolayı K=1600mm/s alarak tekrardan hesaplamak gerekmektedir.
S= ( K x T ) + C
S= (1600mm/s x 0.4s) + 128mm (yukarıdaki C formülü el korumaya(30mm) göre hesaplandı)
Güvenlik mesafesi S = 768mm.
Işık perdesi tehlikeli ilk mesafeden 768mm uzağa yerleştirilmelidir.
GMGTEST sizlere uzman kadrosunun engin tecrübeleriyle hizmet vermeyi garanti ediyor.
Test, Analiz ve Belgelendirmeler ile ilgili teklif için bize ulaşın.