EN 60204-1:2018 Standardı Makinelerdeki Elektriksel Güvenlik Standardı olarak geçmektedir.

Bu standart koordineli bir şekilde birlikte çalışan bir grup makine de dahil olmak üzere, çalışırken elle taşınabilir olmayan makinelere yönelik elektrikli, elektronik ve programlanabilir elektronik ekipman ve sistemler için geçerlidir.

EN 60204 Alternatif Akım (AC) 1000 V ve Doğru Akım (DC) için 1500 V’ u aşmayan elektrikli ekipman veya elektrikli cihazların parçaları için geçerlidir.

STNDART İÇERİĞİ ;

• Elektrik çarpmasına karşı koruma
• Ekipmanın korunması
• Eş potansiyel bağ
• Kontrol devreleri ve kontrol fonksiyonları
• Operatör ara yüzü ve makineye monte kontrol cihazları
• Kontrol donanımı: konum, montaj ve muhafazalar
• İletkenler ve kablolar
• Kablolama uygulamaları
• Elektrik motorları ve ilgili ekipmanlar
• Prizler ve aydınlatma
• İşaretleme, uyarı işaretleri ve referans gösterimleri
• Teknik döküman kontrolü
• Doğrulama

BAŞLICA TESTLER ;

• TOPRAKLAMA TESTLERİ ?

Topraklama insan hayatını güvene almak açısından oldukça mühim ve yapılması, kullanılması zorunlu bir sistemdir. Elektrikle çalışan cihazların olası bir

kaçak akım durumunda kaçak akımın güvenli bir şekilde toprağa gönderilmesi işlemidir. Genel olarak topraklama prensibi ise şu şekilde anlatılabilir.

Akım her zaman direnci az olan yolu tercih edecektir. Topraklama sistemimizin direnci makineye dokunma olasılığı bulunan canlıdan daha düşük ise kaçak akım canlı üzerinden değil Topraklama sistemi üzerinden akımı aktaracaktır. Bu sayede canlı olası kazalardan korunmuş olacaktır.

Topraklama insan hayatı için Büyük bir önem taşıdığından kanuni bir zorunluluktur.

• TESTLERİ NASIL YAPILIR ?

Makinelerdeki Toprak süreklilik testi, PE(Koruma) iletkeni ile makine üzerinde ki metal kısımlar arasında gerçekleştirilmektedir.

Uygulanan akım, standartlara göre değişmek ile beraber genelde 10-25 A gibi bir akım uygulanır, ardından ekrandaki değerin 0.1 ohmun altında olması beklenir.

Topraklama sürekliliğine ait direnç değeri ne kadar düşük olursa sistem topraklamasının o kadar iyi olduğu anlamı çıkmaktadır.

• KAÇAK AKIM TESTLERİ ?

Herhangi bir tesisatın, hattından gelen ve giden akımlarının toplamının sıfır olmaması durumunda ortaya çıkan akıma kaçak akım denir.

Normal bir tesisatta gelen ile giden akım birbirine eşit olduğu taktirde bir hata gözükmez. Bu eşitliği ise tesisattaki bir kaçak bozacaktır.

• KAÇAK AKIM NEDEN OLUR ?

Kötü tesisat, topraklamanın yetersizliği, izolasyon eksikliği ve bileşenlerin uygunsuzluğu gibi bir çok sebepten oluşabilir.

Herhangi bir hata durumunda olası maddi, manevi problemlerin önüne geçmek için ise kaçak akım röleleri (RCD) kullanılmaktadır. Kaçak akım , rölenin bobinlerinde  fark alanı meydana getirerek elektro manyetik kuvver meydana gelir. Bu kuvvet ise kaçak akım rölesinin açma sınırında devreyi kesmesini sağlamaktadır.

• KAÇAK AKIM TESTLERİ NASIL YAPILIR ?

Kaçak akım, hatlardan gelen ve giden akım ölçülerek hesaplanır. Bu ölçüm pens ampermetreler ve multitester ile yapılabilir.

Çıkan kaçak akımın uygunluğu ise ürüne ait standart da belirtilmektedir. Örnek olarak ev ve benzeri yerlerde kullanılan class I tipi cihazlarda izin verilen max kaçak akım değeri KW başına 0.75 mA’dir. Bu değer endüstriyel makineler için farklılık arz edebilir.

Kaçak akım rölesinin uygun çalışıp çalışmadığı ise üzerinde yer alan TEST butonundan belli periyotlar ile yapılmalıdır.

Kaçak akım rölesi testinin elektrik bilgisine sahip olan, yüksek donanımlı kişiler tarafından yapılması uygun görülmektedir

• İZOLASYON DİRENCİ TESTLERİ ?

Normal bir çalışma ortamında bulunan makinelerde gerilim bulunan canlı bölgeler ile gerilim bulunmayan bölgeler arasında mutlaka yalıtım sağlanmalıdır. Bu yalıtıma izolasyon denmektedir. Yalıtım sağlanmadığı taktirde elektrik bulunmaması gereken yerlerde elektrik bulunacağı için hem maddi hem manevi zararlar görebiliriz. Bunların önüne geçmek için izolasyon mutlaka yapılmalıdır.

İzolasyon ne için önemlidir sorusunun yanıtı ise oluşabilecek kısa devre akımlarını önlemek ve canlıların güvenliğini sağlamaktır.

• İZOLASYON TESTLERİ NASIL YAPILIR?

İzolasyon testinde sisteme DC gerilim uygulanır. Dielektrik malzemenin geçirdiği akımın ölçülmesi akabinde uygulanan gerilim üzerinden ohm kanununa göre hesaplanan direnç, izolasyon (yalıtım) direncidir. Güç devresi iletkenleri ile koruyucu kuşaklama devresi arasında 500 V DC gerilim verilir. Çıkan değerin en az 1 MΩ olması gerekmektedir.

• YÜKSEK GERİLİM TESTLERİ  ?

Standartlarda elektriksel dayanım olarak geçmekte olan yüksek gerilim bir ürünün malzemesinin alabileceği ve ardından yalıtım özelliklerini kaybettiği maksimum gerilimdir. Şebekeye olası bir yüksek gerilim geldiğinde makinenin normal çalışmasına devam etmesi istenmektedir. Komponentlerde atlama veya delinme olmaması istenmektedir.

• YÜKSEK GERİLİM TESTLERİ NASIL YAPILIR ?

Makinelerde yüksek gerilim AC Gerilim uygulanarak yapılmaktadır. Çıkan değer ise mA olarak gözükmektedir.

Gerilim testleri yapılırken testler ve test ekipmanları EN 61180’e uygun olacaktır.

Test gerilimi 50 Hz veya 60 Hz nominal frekansta olacaktır.

Maksimum test gerilimi, cihazın nominal besleme geriliminin iki katı bir değere sahip olacaktır.

ekipman veya 1000 V, hangisi daha büyükse. Maksimum test voltajı uygulanacaktır

güç devresi iletkenleri ile koruyucu kuşaklama devresi arasında en az 1 s.

herhangi bir yıkıcı deşarj meydana gelmezse gereksinimler karşılanır.

Test voltajına ve aşırı gerilim korumasına dayanacak şekilde derecelendirilmemiş bileşenler ve cihazlar

Test sırasında çalışması muhtemel cihazların bağlantısı test sırasında kesilecektir.

Ürün standartlarına göre voltaj testi yapılmış bileşenlerin ve cihazların bağlantısı test sırasında kesilebilir.

• ARTIK GERİLİMLERE KARŞI KORUMA TESTLERİ ? 6.2.4

Beslemenin kesilmesinden sonra 60 V’tan yüksek artık gerilimi bulunan açık gerilimli bölümler, teçhizatın normal çalışması ile girişim yapmayacak hızda olmak kaydı ile beslemenin kesilmesinden itibaren 5 saniye içinde 60 V veya daha düşük bir gerilime kadar boşaltılmalıdır.

Bir tedbirin teçhizatın normal çalışması ile girişim yapması halinde tehlikeye dikkat çeken ve mahfazanın açılabilmesinden önceki gerekli gecikmeyi gösteren bir ihtar levhası asılmalı, bu levha kalıcı olmalı ve kapasitansları ihtiva eden mahfazanın hemen yanında ve kolayca görülebilecek bir yerde bulunmalıdır. Çıkartıldıkları zaman iletkenleri (örnek olarak kontak çubukları) açık duruma gelen fişler veya benzeri cihazlar için boşalma süresi 1 saniyeyi aşmamalı, aksi halde bu gibi iletkenler doğrudan dokunmaya karşı en az IP2X veya IPXXB koruma derecesi ile korunmalıdır. Eğer 1 saniyelik boşalma süresi ve IP2X veya IPXXB koruma derecesi şartlarının hiçbiri yerine getirilemiyorsa (çıkarılabilir kollektör telleri, kollektör baraları, kaymalı bilezikler gibi, Madde 13.8.4) ilave ayırma cihazları veya uygun ikaz cihazı kullanılmalıdır.

• ELEKTRİKSEL TEKNİK DÖKÜMANTASYON KONTROLÜ ?

Bir makinanın elektrik teçhizatının tesisi, işletmesi ve bakımı için gerekli bilgiler, çizimler, şemalar, grafikler, çizelgeler ve talimatlar biçiminde temin edilmelidir.

Tedarikçi, bu maddede belirtilen teknik belgelerin her makina ile birlikte verilmesini sağlamalıdır.

Elektrik teçhizatı ile birlikte temin edilecek bilgiler, aşağıdakileri kapsamalıdır:

a) Teçhizatın tesisinin, montajının ve elektrik beslemesine bağlanmasının açık ve kapsamlı izahı,

b) Elektrik besleme kuralları,

c) Fiziksel çevre hakkında uygun görülen bilgiler (örnek olarak aydınlatma, titreşim-gürültü seviyesi, atmosferdeki kirleticiler),

d) Sistem (blok) şeması,

e) Devre şemaları,

f) Aşağıdaki bilgilerden uygun olanlar:

• Programlama,
• Çalışma sırası,
• Muayene sıklığı,
• Fonksiyon deneylerinin sıklığı ve metodu,
• Özellikle koruyucu cihaz ve devrelerin ayarlama, bakım ve tamir kılavuzu
• Parça listesi ve tavsiye edilen yedek parça listesi.

g) Güvenlik koruyucularının, ara çalışma fonksiyonlarının özellikle ara çalışma tesislerinde tehlikeli hareketlerle birlikte koruyucuların kilitlenmesinin açıklanması (ara bağlantı şemaları dahil)

h) Güvenlik koruyucularının (örnek olarak elle programlama, program doğrulanması) geçici olarak devre dışı kalması durumunda güvenlik koruma birimleri ve metotları hakkında açıklama (Madde 9.2.4).

• Teknik dokümantasyona uygunluğunun doğrulanması
• Koruyucu bağlantı devresinin devamlılığı (Madde 19.2)
• Yalıtım direnci deneyleri (Madde 19.3)
• Gerilim deneyleri (Madde 19.4)
• Artık gerilimlere karşı koruma (Madde 19.5)
• Fonksiyon deneyleri (Madde 19.6)

GMGTEST sizlere uzman kadrosunun engin tecrübeleriyle hizmet vermeyi garanti ediyor.

2006/42/EC Makine Emniyeti Yönetmeliği’nde bilgi almak, Makine CE Belgesi ve testleri ile ilgili teklif için bize ulaşın.